Hoe goed is Bournemouth? Hoe de grote gok van de Amerikaanse eigenaar Bill Foley op Andoni Iraola het seizoen deed keren

Op 11 november behaalde Bournemouth wat op dat moment misschien wel het meest schokkende resultaat van het Premier League-seizoen was, toen ze Newcastle ontvingen en hen met 2-0 versloegen. Het was geen spannende wedstrijd. Bournemouth schoot meer dan de tegenstander (19-8) en won het verwachte doelsaldo (2,46 tegen 0,49), dus de twee doelpunten van Dominic Solanke in de 60e en 73e minuut waren een eerlijke afspiegeling van het spelbeeld. Bournemouth versloeg Newcastle ronduit onverwacht.

Op dat moment stond Bournemouth 17e op de ranglijst met zes punten en Newcastle was zesde met 20 punten, maar dat onderschat hoe groot de kloof tussen deze twee teams was na 11 wedstrijden in het seizoen. Als we kijken naar verwachte doelpunten, was Newcastle op dat moment het op twee na beste team in de Premier League met 12.17 xG verschil, Bournemouth was het op één na slechtste met -12.33.

Dat is bijna 25 doelpunten aan kwaliteit tussen de twee ploegen, maar toch veegde Bournemouth hun tegenstanders met relatief gemak aan de kant. Er is veel gezegd over Newcastle’s snelle ineenstorting van vorm na dat moment, maar er is minder aandacht besteed aan de verbluffende opkomst van Bournemouth. Maar in de acht Premier League-wedstrijden die begonnen met die overwinning, heeft Bournemouth gemiddeld 2,4 punten per wedstrijd, het beste totaal in de Premier League.

En het is ook geen toevalstreffer. Hun xG-verschil is 1.0, slechts een fractie achter Liverpool en Arsenal met 1.1 over die periode. Vergeet hoe ze eerst waren, Bournemouth speelt nu als een van de – zo niet de – beste teams in Engeland. Door hun verbeterde vorm zijn de Cherries omhoog geschoten op de ranglijst en halverwege het seizoen staan ze nu op de 12e plaats, slechts zes punten verwijderd van een mogelijke plek in een Europese competitie.

Dat alles laat één vraag over. Wat is er in hemelsnaam gebeurd bij Bournemouth?

Drie cruciale Bournemouth-momenten

Om het moment van de onwaarschijnlijke opkomst van Bournemouth te begrijpen, is het belangrijk om het te zien als het hoogtepunt van twee belangrijke beslissingen die eraan vooraf gingen. Bournemouth keerde aan het begin van het seizoen 2022-23 terug naar de Premier League onder leiding van Scott Parker. Hij hield het slechts vier wedstrijden vol voordat het duidelijk werd dat hij de klus niet kon klaren. Zijn team scoorde twee keer en stond maar liefst 16 keer toe in vier wedstrijden, waardoor hij de deur werd gewezen ten gunste van Gary O’Neil. En daar werd het interessant.

• Moment 1: Bill Foley koopt Bournemouth

De Amerikaanse investeerder Bill Foley rondde zijn aankoop van de club af op 13 december 2022. Bournemouth, op dat moment op dreef onder O’Neil, stond 14e, ongemakkelijk boven de degradatiezone. Ze hadden slechts drie punten voorsprong op degradatie en het meest verontrustende was misschien wel dat hun onderliggende cijfers erbarmelijk waren. Bournemouth’s verwachte doelsaldo van -12.66 was het slechtste in de competitie, wat suggereerde dat de 14e plaats op dat moment meer een plafond dan een bodem leek.

In gesprek met Morning Footy op het CBS Sports Golazo Networklegde Foley uit wat zijn visie voor de club is. Het is veel groter dan het overleven van de degradatie uit de Premier League.

“We proberen echt een bescheiden multi-club model te creëren, waarbij we spelers in Auckland kunnen laten beginnen bij Auckland FC, ze naar Hibbs in Schotland kunnen brengen, misschien naar Lorient gaan, misschien hebben we een Belgisch team, waar we ze door dat systeem heen loodsen en uiteindelijk speeltijd krijgen, en dan komen ze naar Bournemouth en dan hebben we een ervaren 22-jarige die klaar is om Premier League voetbal te spelen. We zijn enthousiast over onze plannen. We zijn natuurlijk geen sovereign wealth club, we hebben niet dat soort middelen, dus we moeten het slimmer aanpakken.”

Dat is een ambitieus doel, en het is niet bepaald consistent met een team dat gemiddeld het slechtste voetbal speelt in de Premier League. En dat brengt ons bij ons tweede opmerkelijke moment.

• Moment 2: Gary O’Neil vervangen door Andoni Iraola

Misschien wel de meest controversiële beslissing van Foley was het vertrek van O’Neil, de man die Parker verving en Bournemouth in de Premier League hield. Bournemouth eindigde het seizoen op de 15e plaats, maar ze lieten echt groei zien in de tweede helft van het seizoen. Hun onderliggende cijfers verbeterden vanaf het moment dat Foley kwam. Ze eindigden het seizoen op de allerlaatste plaats in xG verschil met -25.77, maar dat werd sterk beïnvloed door penalty’s, die over het algemeen meer verdoezelen dan verlichten. Zonder straffen waren ze 17e met -20.25.

En als je alleen kijkt naar de tijd dat O’Neil aan het roer stond, zonder die verschrikkelijke wedstrijden onder Parker, was Bournemouth een meer respectabele -14.54 in xG verschil, het 14e beste team in de competitie. Er waren sterke argumenten om O’Neil te behouden, gezien het werk dat hij deed. Toch hield Foley vol dat de beslissing om het roer om te gooien niet moeilijk was.

“Het was niet zo moeilijk voor me toen we Andoni Iraola vonden en hij beschikbaar was, omdat hij een andere voetbalstijl speelt — veel energie, hoog op het veld, aanvallend voetbal. We waren een counteraanvallend team en ik voelde dat als we een kans wilden hebben om echt boven ons gewicht uit te stijgen en competitief te zijn met sommige van de grotere teams, we een andere voetbalstijl moesten spelen,” zei Foley op Morning Footy.

“Het was een moeilijke beslissing omdat we allemaal Gary O’Neil mogen — en trouwens, hij doet het goed bij Wolves op dit moment, ze zijn succesvol. Ik wist dat hij succesvol zou zijn en ons omhoog zou houden, ik had alleen niet het gevoel dat hij in staat zou zijn om de voetbalstijl te spelen waarvan ik dacht dat we die nodig hadden om echt te entertainen en hogerop te komen. Zo simpel is het. Niets tegen Gary – hij is een kwaliteitsman, hij is een kwaliteitscoach – maar we wilden gewoon een andere voetbalstijl.”

Wolverhampton staat momenteel op de 11e plaats, drie punten voor op Bournemouth, maar met een wedstrijd meer gespeeld.

• Moment 3: Het klikt voor Iraola

11 wedstrijden lang leek Foley er helemaal naast te zitten. Op elke manier was Bournemouth in die periode slechter dan onder O’Neil. Of het nu gaat om resultaten of verwachte doelpunten, of waar je ook maar naar wilt kijken, Bournemouth was teruggevallen naar een ploeg op degradatieniveau, alleen gered door hoe slecht de drie onlangs gepromoveerde ploegen onder hen waren geweest, waardoor ze op punten gelijk stonden met Luton Town met alleen Burnley en Sheffield United onder hen. Maar toen kwam de wedstrijd tegen Newcastle en alles veranderde.

Het eerste dat we moeten benadrukken is dat deze verandering echt is, geen toevalstreffer veroorzaakt door een handvol krankzinnige doelpunten, of verschrikkelijk afmaken van de tegenstander. Bournemouth creëert meer en betere kansen en staat minder en slechtere kansen toe. Hun toename in doelpunten per wedstrijd van de eerste 11 naar de laatste acht wedstrijden van 0,8 naar 2,4 ging gepaard met een toename in xG van 1,1 naar 2,0 en een toename in schoten van 10,8 naar 17. En aan de verdedigende kant van de bal zijn de tegendoelpunten per wedstrijd gedaald van 1,4 naar 0,4, samen met een krimpende xG tegen, die van 1,3 naar 0,4 ging en de tegendoelpunten van bijna 18 naar iets meer dan 10.

Als je de cijfers uitsplitst, zie je een echte evolutie als Iraola’s plan met dit team duidelijk wordt. In 11 wedstrijden was er niet veel verschil in balbezit tussen Iraola en zijn voorganger. O’Neil’s ploeg speelde 370 passes per wedstrijd met een voltooiingspercentage van 78%, Iraola’s ploeg speelde 370 passes per wedstrijd met een voltooiingspercentage van 79%. Maar naarmate het team beter werd, werd ook het balbezit beter. Het aantal passes per wedstrijd steeg naar meer dan 397 in de laatste acht wedstrijden, terwijl het 78% bleef.

Dit is echter het fascinerende aspect. Terwijl het balbezit van Bournemouth is toegenomen, is ook het percentage van hun passes dat ze lang willen spelen toegenomen. Het is gestegen van 36% in die verschrikkelijke eerste 11 wedstrijden naar 46% in de laatste acht wedstrijden. Onder O’Neil was het 43%. Bournemouth slaagt erin door veel meer lange passes te spelen en af te maken. Terwijl het aantal passes dat ze spelen is toegenomen, is het aantal passes dat ze op hun eigen helft spelen zelfs gedaald van 183 naar 178, terwijl het aantal passes dat ze op de helft van de tegenstander spelen explosief is gestegen van 187 naar 220.

Voeg dat allemaal samen en het schetst een beeld van een manager die met succes zijn speelstijl implementeert en aanpast aan de Premier League. Iraola kwam in dienst met de nadruk op balbezit. Bournemouth speelde meer passes en minder lange ballen dan onder zijn voorganger. Maar ze werden pas echt succesvol toen ze dat passenspel koppelden aan de wil om de bal snel in het gebied van de tegenstander te brengen. Toen dat stukje eenmaal op zijn plaats viel, begonnen ze te stijgen.

Nu verplaatsen ze de bal snel en direct het veld op, maar met een hoge mate van succes, voordat ze balbezit houden op de helft van de tegenstander en tegenstanders uit elkaar spelen. Het is een subtiele verandering, maar wel een die duidelijk zijn vruchten afwerpt.

Het heeft een paar maanden geduurd, maar Foley’s vertrouwen in Iraola werpt zijn vruchten af.

Wat nu voor Bournemouth?

Je bent nooit zo goed als je eruitziet als je wint of zo slecht als je eruitziet als je verliest. En het is moeilijk te geloven – ondanks deze goede reeks – dat Bournemouth duurzaam bij de beste twee of drie teams in de Premier League gaat horen. Een deel van de verbetering is te danken aan een schema dat Liverpool, Manchester City en Arsenal bevatte en de laatste twee maanden veel gunstiger werd.

Dat gezegd hebbende, is het duidelijk dat Bournemouth op dit moment dichter bij een plek in Europa staat dan dat het zich zorgen maakt over degradatie. In hetzelfde interview beloofde Foley dat er geen uitgaande transfers zouden zijn in januari en plaagde hij met een nieuw contract uit Zuid-Amerika (hoewel de speler meteen zou kunnen worden uitgeleend voor verdere ontwikkeling). En Tyler Adams, de steunpilaar van het Amerikaanse nationale mannenteam, keert ook terug van een blessure. Foley onthulde op Morning Footy dat Adams herstellende is van een tweede hamstringoperatie en al eind februari of begin maart weer in actie zou kunnen komen. Vanuit het oogpunt van talent lijkt het erop dat Bournemouth het seizoen nog sterker gaat afsluiten dan het begon.

Dan is er nog de kwestie van een nieuw stadion en faciliteiten. Foley heeft daar ook grote plannen mee.

“Het wordt ongeveer 18.500 zitplaatsen. Het zal het normale Premier League-percentage aan hospitality hebben. Ongeveer 16-17% van het stadion zal horeca-gerelateerd zijn. Op dit moment zitten we op ongeveer 6%, dus we hebben niet de faciliteiten om echt te doen wat we moeten doen om onze fans te vermaken.

“Het wordt zo gebouwd dat we nog een dek aan de zuidkant kunnen toevoegen en nog eens drie- tot vierduizend zitplaatsen – dus als de vraag er is, zullen we dat zeker doen en het zal niet storend zijn. Dit stadion wordt direct achter het Vitality (Stadion) gebouwd, waar nu de trainingsfaciliteit is.

“We moesten onze trainingsfaciliteit verplaatsen om plaats te maken voor het nieuwe stadion. En we zijn er enthousiast over. Het gaat Bournemouth veranderen. We zullen de fans van Bournemouth en hun tradities altijd respecteren, maar we moeten vooruit en we hebben andere faciliteiten nodig.”

“We zijn begonnen met onze trainingsfaciliteit. Bournemouth had een ontoereikende infrastructuur, dus we besteden 35 miljoen pond (44,5 miljoen dollar) aan het gebouw en de velden voor het eerste team, het vrouwenteam en de academie. We zijn klaar met het indoorveld dat volgend jaar oktober open moet zijn. Dat geeft ons de tijd om te beginnen met de planning en de bouw van een nieuw stadion. Als dat allemaal klaar is en gebouwd wordt, heb ik een heel goed gevoel over waar we staan in Bournemouth.”

Het zijn roerige tijden voor de Cherries en als het zo doorgaat, moet het beste nog komen.