Premier League gespreksonderwerpen: Staat Manchester United in de middenmoot en waar is de aanvallende vonk van Arsenal gebleven?

We zijn nu acht wedstrijden in het Premier League seizoen, het soort stadium waarin de cijfers en onderliggende statistieken ons meer waarheden dan onwaarheden vertellen over waar de teams staan. Laten we er dan eens induiken en kijken of er iets of niets zit in de stand van zaken tot nu toe:

1. Manchester United zou wel eens in de middenmoot kunnen staan

We beginnen met een vraag die we een maand geleden stelden, vooral omdat het heel, heel moeilijk blijft om jezelf ervan te overtuigen dat het antwoord zou kunnen zijn: ja, Manchester United is echt niet zo goed. Sterker nog, ze hebben de vorm aangenomen van het prototype van de middenmoot van de Premier League: 10e op de ranglijst, een verwacht doelsaldo (xGD) van nauwelijks meer dan nul, eentje die net onder die grens komt als je penalty’s uit de vergelijking wegstreept (npxG). Het is 10s, 10s, 10s over de hele linie voor Erik Ten Hag maar in tegenstelling tot de balzaal — of die Arsenal teams waar Arsene Wenger erop stond dat hij ruimte kon vinden voor Mesut Ozil, Santi Cazorla, Jack Wilshere en Aaron Ramsey — Het bevalt me gewoon niet wat ik zie.

Als dit team geleid zou worden door Roy Hodgson zou iedereen het erover hebben waarom niemand het over hen heeft. Maar we hebben het hier over Manchester United Football Club. Iedereen heeft het voortdurend over ze. Ten Hag heeft misschien geluk dat het grote tumult rond de overname zoveel van de miljoenen ogen heeft weggetrokken van de gebeurtenissen op het veld. Natuurlijk moet gezegd worden dat zulke turbulente tijden niet de makkelijkste zijn voor een manager; Thomas Tuchel, bijvoorbeeld, werd geen slechte manager op het moment dat Chelsea werd vorig jaar in speciale maatregelen geplaatst en hun vorm viel uit een klif. Hij kan, en heeft, gewezen op de vele blessures die Lisandro Martinez hebben getroffen, Luke Shaw en Raphael Varane. Jadon Sancho en Antony hebben allebei tijd gemist vanwege disciplinaire problemen buiten het veld, voor eerstgenoemde is de meest waarschijnlijke conclusie dat hij de club verlaat.

Het zou ongetwijfeld ook helpen als Andre Onana zou stoppen met het maken van zoveel catastrofale fouten: acht wedstrijden in zijn Premier League carrière staat hij dichtbij de top van de schoten onder ogen grafiek en dichtbij de bodem voor voorkomen doelpunten (een metriek die de xG-waarde van de schoten die een keeper onder ogen krijgt vergelijkt met het aantal doelpunten dat hij tegen krijgt). Dat is een zorgwekkende cocktail voor elke keeper, vooral voor een keeper die in de schijnwerpers staat. Ten Hag had redelijkerwijs een terugval in vorm kunnen verwachten van de man die Inter naar de Champions League-finale loodste. Dit had hij zich niet kunnen voorstellen.

Dan is er nog de zorgwekkende terugval van Casemiro, die in zoveel opzichten een schaduw lijkt te zijn van de speler die hij vorig seizoen was. Dat zou systemisch kunnen zijn, een weerspiegeling van de grote ruimtes die de veteraan heeft moeten bedekken als Mason Mount en Bruno Fernandes staan voor hem. Het kan opzettelijk zijn; hij speelt duidelijk verder naar voren dan vorig seizoen nu United probeert over te stappen naar een team dat veel omzet wint. Het is misschien gewoon wat er gebeurt met een 31-jarige met meer dan 600 wedstrijden in de tank.

Casemiro’s dramatische verandering

Per 90 Premier League minuten

Met Marcus Rashford uit vorm kun je met je vinger langs de ruggengraat van United gaan en overal scheurtjes en breuken vinden. Als deze belangrijke spelers allemaal hun vorm en fitheid terugvinden, dan kunnen de Red Devils nog veel bereiken. Sommigen zullen dat ook. Het lijkt onwaarschijnlijk dat Onana een heel seizoen lang dezelfde consistentie zal leveren. Rashford en Bruno Fernandes hebben drie doelpunten met een gecombineerde 5,6 xG, de doelpunten zouden moeten vloeien, ook al zal de eerste misschien niet zo’n goede reeks neerzetten als vorig seizoen.

Ook zal niet alles vanzelf gaan. United lijkt misschien een defensieve kracht als Varane hun verdediging verankert, maar het enige consistente facet van zijn tijd in Engeland is zijn twijfelachtige beschikbaarheid. Een eersteklas rechtervleugelspeler komt er niet zomaar. Casemiro … wie weet of hij ooit weer de kracht wordt die hij vorig seizoen was? Als dit niet de druppel is die de emmer doet overlopen, dan is hij in ieder geval snel aan de beurt.

Het is onwaarschijnlijk dat deze bijzonder diepe inzinking voor altijd aanhoudt, maar het is niet waarschijnlijker dat de bliksem die United dit jaar vroeg leek te vangen, opnieuw zal worden gevangen.

Is dit iets of niets? Het is niet iets, maar het is ook niet niets

2. Arsenal verliest haar aanvallende mojo

Na acht wedstrijden kan de npxG van Arsenal zorgwekkend zijn op London Colney. The Gunners staan 12e in de Premier League, precies tussen West Ham en Wolverhampton Wanderers, nauwelijks de grote scorende kanjers van het Engelse spel. Een jaar geleden was de ploeg van Mikel Arteta een van de meest meedogenloze aanvallen van Europa, nu lijken ze overwinningen te behalen met een enkel doelpunt.

Gedeeltelijk is de voorzichtigheid van Arsenal een onvermijdelijke reactie op de manier waarop hun titelstrijd vorig seizoen in duigen viel. De doelpunten bleven maar komen in die dramatische late terugvechten tegen Bournemouth en Southampton, helaas aan beide kanten. Premier League-kampioenen hebben de neiging om geen 43 doelpunten tegen te krijgen en dat bleek vorig seizoen. In 2023-24 lijkt de verdediging te zijn verbeterd, waar het ooit iets meer dan één npxG per wedstrijd tegen kreeg, is het nu gedaald naar 0,8. William Saliba en Gabriel Magalhaes gezag en kalmte uit te stralen, met alleen Manchester City tegenstanders minder aanrakingen toestaan in hun strafschopgebied.

Het is niet alleen zonder bal dat Arsenal er gecontroleerder uitziet. Ze zijn langzamer, hun directe snelheid (een maatstaf die aangeeft hoeveel meter de bal per seconde richting doel gaat) daalde met 18 procent van 1,2. Steeds meer balbezit bestaat uit negen of meer passes. Steeds meer balbezit bestaat uit negen of meer passes. Het gemiddelde aantal passes per balbezit was 6,6 in 2022-23. Nu is het 7,8. Nu is dat 7,8. Minder solobezit, minder passes naar voren, minder doorloopballen: alles wordt in het werk gesteld om ervoor te zorgen dat Arsenal op zijn hoede is als het voor de grote swing gaat.

Het is ook niet zo dat alle verminderde npxG aan een voorzichtige manager te wijten is. Arteta heeft zijn eerste keus voorhoede van Gabriel Jesus, Bukayo Saka en Gabriel Martinelli dit seizoen immers maar 14 minuten kunnen inzetten. Het is moeilijk te geloven dat Arsenal niet vlotter zou zijn met hen in de ploeg.

Wat betreft het niet-strafschoppen van dit alles, is het de moeite waard om op te merken dat de Gunners een onevenredig aantal strafschoppen hebben gehad, vijf al dit seizoen. Dat grote aantal strafschoppen is waarschijnlijk meer een vreemde gewoonte dan iets anders, een die de cijfers van Arsenal behoorlijk vertekent. Het is misschien geen wonder dat er geen schot in open spel was bij Bournemouth, toen twee strafschoppen in 11 minuten hen van een 1-0 voorsprong naar een 3-0 voorsprong brachten, terwijl de strafschop… Eddie Nketiah won een paar momenten voor Takehiro Tomiyasu’s rode kaart tegen Crystal Palace zette de toon voor een andere wedstrijd. Zet die penalty’s terug in de xG-tabel en het ziet er allemaal rooskleuriger uit voor Arsenal, dat zich in een kluitje van zes teams rond de 15,2 bevindt.

Hoewel het zeker geloofwaardig lijkt dat Arteta zijn ploeg wat voorzichtiger heeft gemaakt, is dit geen team dat de grote kansen niet kan maken. Want hoe blijven ze überhaupt in het strafschopgebied komen om overtredingen te maken?

Is dit iets of niets? Helemaal niet veel

3. Sheffield United en Luton al in de problemen

Voorafgaand aan het begin van het seizoen waren pundits, fans en de media het er vrijwel unaniem over eens dat twee van de onderste drie plaatsen in de Premier League bezet zouden worden door de teams die als tweede en derde waren geëindigd in de Championship. Zelfs Sheffield United en Luton leken te denken dat hun verblijf aan de top van de ranglijst van korte duur zou zijn. Verzilver je winst en maak dat je wegkomt, leek de aanpak.

In het geval van de eerstgenoemden is er in de acht wedstrijden die ze tot nu toe hebben gespeeld niets dat iemand van hun onheil kan overtuigen. United heeft slechts één punt op hun naam staan, met een gemiddelde van minder dan één doelpunt per wedstrijd en bijna drie tegengoals. Er wordt al gespeculeerd over de toekomst van Paul Heckingbottom, de turbulentie in de dug-out is een weerspiegeling van een club die succes heeft geboekt ondanks de eigenaren in plaats van dankzij hen.

Uiteindelijk lijken de Blades ver verwijderd van het 17e beste team in de competitie. Ze geven 2,5 xG per wedstrijd weg aan hun tegenstanders, bijna 10 procent meer dan elke andere ploeg in de Premier League sinds 2020-21. Hun 0,8 xG aan de andere kant is ook het slechtste cijfer van de afgelopen vier seizoenen. Denk aan het slechtste wat deze competitie de afgelopen jaren te bieden heeft gehad: West Bromwich Albion in 2020-21, Norwich het jaar daarop. Op dit moment staat Sheffield United er een stuk slechter voor.

Voor Luton is het nog niet zo slecht. Vergis je niet, er zijn genoeg teams gedegradeerd met voetbal van hun niveau, maar op dit moment zien ze eruit als een team met een halve kans, 17e op de ranglijst en 16e in termen van xG verschil. Ze zetten de wereld misschien niet in vuur en vlam, maar ze slagen er wel in om kansen te creëren voor hun voorwaartsen, met name Carlton Morris, met hun meer directe voetbalstijl die in ieder geval een stilistische hoofdbreker is voor Premier League-ploegen.

Luton’s beste kans om te overleven is waarschijnlijk niets meer dan het vinden van nog twee teams die slechter zijn dan zij. Burnley lijken in dat opzicht een veelbelovende optie, een team dat maar al te makkelijk te bespelen is voor tegenstanders, terwijl Fulham — later meer over hen — hoeven alleen maar resultaten te hebben die hun prestaties weerspiegelen om in het moeras te belanden. Het is echter Bournemouth dat de meest intrigerende vraag stelt. Hun talentenpool is veel beter dan die van de Hatters, maar tot nu toe hebben ze moeite om resultaten te boeken.

Andoni Iraola’s ploeg geeft 2.3 xG per wedstrijd weg aan tegenstanders, op dit moment hebben tegenstanders niet bepaald moeite om de bal snel door hen heen te spelen. Dat kan veranderen als het nieuwe hogedruksysteem echt in de versnelling raakt — Bournemouth staat op de zesde plaats wat betreft het aantal passes per verdedigende actie — en als je naar tekenen van optimisme zou moeten zoeken, dan zou dat het aantal balheroveringen zijn dat ze maken in de laatste derde helft, meer dan Arsenal of Manchester City bijvoorbeeld. Een zware reeks wedstrijden heeft tot nu toe weinig punten opgeleverd, maar als het wat rustiger wordt, kunnen de resultaten in het voordeel van Bournemouth uitvallen… of Bill Foley en de rest knipperen met hun ogen, kiezen de verkeerde manager en geven Luton een geweldige kans om te overleven.

Is dit iets of niets? Voor Sheffield United is het iets, maar Luton is misschien nog niet ten dode opgeschreven

4. Newcastle: de beste scorers van de competitie

De kwalificatie van de Magpies voor de Champions League vorig seizoen was grotendeels te danken aan hun uitzonderlijke verdediging met sterren als Nick Pope en Sven Botman. Na het WK begon de ploeg van Eddie Howe echter op te bloeien als een aanvallende kracht. Ze maakten misschien niet gemiddeld meer goals, maar de kwaliteit van de kansen die ze creëerden werd steeds beter en hun npxG per wedstrijd schoot omhoog van 1.6 naar 2.0. In 2023-24 is dat aantal stabiel gebleven, maar de doelpunten die in de lente niet per se vlogen, zijn er nu wel. Na hun 8-0 nederlaag tegen Sheffield United zijn de Magpies met 20 doelpunten de topscorer van de competitie.

Zo’n wedstrijd doet de cijfers van iedereen stijgen, maar Newcastle stond voor hun laatste wedstrijd nog hoog in de xG-tabel. Intrigerend genoeg doen ze dat niet door een bootlading schoten. De schoten die ze nemen zijn gewoon erg goed.

Het gemiddelde schot in de Premier League dit seizoen heeft een npxG-waarde van 0,114. Het team met de op één na hoogste npxG per schot in de divisie is West Ham met 0,137. Het gemiddelde schot van Newcastle is met 0,149 een hele acht procent beter. Alexander Isak De Zweed heeft altijd al de ruwe eigenschappen van een spits gehad, maar hij heeft misschien ook de mentaliteit van een stroper ontwikkeld. Met een speler als hij in de spits zou Newcastle wel eens een aanval kunnen worden waar zelfs de besten in de Premier League bang voor zijn.

Is dit iets of niets? Het begint zeker ergens op te lijken

5. Fulham wordt steeds vaster in de middenmoot

Een van de meest wonderbaarlijke verhalen van vorig seizoen was de aanwezigheid van Fulham — alom getipt om voor de derde keer op rij rechtstreeks terug te zakken. Het voetbal dat ze speelden was, op zijn best, bovenin de onderste regionen, 14e in xG, 18e in xG van de tegenstander. Er zijn teams ten onder gegaan met veel beter dan dat. Leicester City eigenlijk wel. Alle kansen kwamen Fulham toe. Na jaren te zijn buitengesloten in de Premier League, Aleksandar Mitrovic heeft zich al vroeg in het seizoen opgewarmd. Bernd Leno blonk uit aan de andere kant. Vijf van de 30 rode kaarten gingen naar de tegenstanders van de Cottagers.

Zulk geluk houdt meestal niet stand en de voortekenen waren niet goed voor een team dat zijn sterspits Mitrovic, nu bij Al-Hilal, verving door een spits in Raul Jimenez die zes doelpunten in de Premier League heeft sinds zijn hoofdblessure die zijn carrière verstoorde. Toch staan ze er, na acht wedstrijden in het seizoen, meer dan goed voor: 12e op de ranglijst, gelijk in punten met Chelsea. De strijd om de suprematie in West-Londen lijkt erg actueel te zijn.

Verwacht echter niet dat dit nog lang zo zal blijven. Fulham’s xG-verschil van -6.97 is de op drie na slechtste in de Premier League en hoewel we nog steeds in de fase van het seizoen zitten waarin individuele wedstrijden een groot krom effect kunnen hebben op die cijfers, is het niet alsof het allemaal kwam door hun afstraffing door Manchester City. In xG-termen was het Brentford die hen aan flarden scheurden, net als Arsenal en *gulp* Everton. De Cottagers hebben dan wel drie punten gepakt in die laatste wedstrijd en één tegen de Gunners, maar twee van hun andere drie positieve resultaten waren overwinningen thuis tegen Luton en Sheffield United. Die wedstrijden komen niet zo vaak voor als Fulham nodig heeft en op dit moment lijken de mannen van Marco Silva alle zachte wedstrijden nodig te hebben die ze kunnen krijgen.

Is dit iets of niets? Waarschijnlijk niets